Đỗ đại học, tôi b-àng h-oàng bởi những lời x-ỉa x-ói mỉa mai thay vì những lời động viên khen ngợi của người thím ruột về gia cảnh khó khăn của tôi…

Những cơn mưa phùn lất phất của tháng Mười Hai trút xuống mảnh đất miền Trung nghèo khó, làm con đường đất trước nhà thêm lầy lội. Tôi ngồi bên ô cửa sổ nhỏ, ánh đèn dầu leo lét soi rõ từng nét chữ nguệch ngoạc trong quyển sách y học dày cộp. Tiếng mẹ tôi lạch cạch bên bếp lửa, mùi khoai luộc thơm lừng quyện vào không khí lạnh buốt, tạo nên một cảm giác vừa quen thuộc, vừa ấm áp đến lạ.

Gia đình tôi nghèo, nghèo đến mức khái niệm “thiếu thốn” đã trở thành một phần quen thuộc của cuộc sống. Bố tôi mất sớm, mẹ một mình gồng gánh nuôi hai chị em tôi khôn lớn. Mẹ tôi là một người phụ nữ lam lũ, cả đời gắn liền với ruộng đồng, với những gánh hàng rong nặng trĩu. Bà gầy gò, xương xẩu, đôi bàn tay chai sạn vì nắng mưa. Thế nhưng, trong đôi mắt mẹ, tôi chưa bao giờ thấy sự than vãn hay mệt mỏi. Bà luôn tin rằng, học vấn là con đường duy nhất để chúng tôi thoát khỏi cái vòng luẩn quẩn của nghèo khó.

“Con cứ học đi, mẹ có đói thì mẹ chịu, nhưng con phải học cho thành người,” mẹ tôi thường nói, giọng bà ấy dịu dàng nhưng đầy kiên định.

Lời nói của mẹ như một ngọn lửa nhỏ, sưởi ấm trái tim tôi, tiếp thêm động lực cho tôi cố gắng. Tôi học ngày học đêm, không dám lơ là một phút giây nào. Tôi biết, mỗi trang sách tôi lật, mỗi bài toán tôi giải, đều là mồ hôi và nước mắt của mẹ. Tôi mơ ước một ngày nào đó, tôi sẽ trở thành một bác sĩ, khoác lên mình chiếc áo blouse trắng, cứu chữa cho những người bệnh, và quan trọng hơn cả, là để mẹ tôi không còn phải lam lũ nữa. Khi biết tôi đậu ngành y, một trong những trường đại học danh giá nhất cả nước, niềm vui vỡ òa trong ngôi nhà nhỏ của chúng tôi. Mẹ tôi ôm chặt lấy tôi, nước mắt bà ấy lăn dài trên má.

“Con gái mẹ giỏi lắm! Mẹ tự hào về con!”

Giây phút ấy, tôi cảm thấy tất cả những cố gắng của mình đều xứng đáng. Nhưng niềm vui ngắn chẳng tày gang. Ngay hôm sau, bà thím ruột của tôi, vợ của chú tôi, sang nhà. Bà thím là người có tiếng là khéo ăn khéo nói, nhưng cũng nổi tiếng là tính toán, thực dụng. Bà thím nhìn tôi, ánh mắt bà ấy đầy vẻ soi mói, rồi quay sang nhìn mẹ tôi, rồi khẽ khẽ lên tiếng như hỏi thăm:

“Này chị Hai, con An nó đậu đại học thật đấy à?” bà thím hỏi, giọng bà ấy đầy vẻ hoài nghi.Mẹ tôi mỉm cười.

“Dạ, nó đậu rồi chị ạ. Ngành y đấy ạ.”

Bà thím bĩu môi, lắc đầu nguầy nguậy.

“Con gái học chi ngành đó? Mấy năm sau ra cũng đi lấy chồng. Học nghề cho khỏe. Nhà nghèo mà đua đòi đại học, sau lại khóc!”

Lời nói của bà thím như một gáo nước lạnh tạt vào mặt tôi. Tôi sững sờ. Đua đòi? Bà thím đang nói tôi đua đòi sao? Tôi học hành chăm chỉ, cố gắng vượt qua bao nhiêu khó khăn, vậy mà bà thím lại nói tôi đua đòi. Mẹ tôi im lặng. Bà ấy nhìn bà thím, ánh mắt bà ấy vẫn hiền từ, nhưng giọng bà ấy đã có chút cương nghị hơn.

“Nhà nghèo thật, nhưng con tôi có đầu óc. Chị sợ tốn tiền, tôi chỉ sợ uổng nhân tài.”

Câu nói của mẹ tôi khiến bà thím điếng người. Bà thím không ngờ mẹ tôi lại có thể đáp trả một cách điềm tĩnh nhưng đầy sức nặng như vậy. Bà thím há hốc mồm, không nói thêm được lời nào. Khuôn mặt bà ấy đỏ bừng, rồi bà ấy đứng dậy, cáo từ ra về. Tôi nhìn mẹ, lòng tôi trào dâng một cảm xúc khó tả. Mẹ tôi, người phụ nữ lam lũ, hiền lành, lại có thể nói ra những lời lẽ đầy khí phách như vậy. Bà đã bảo vệ tôi, bảo vệ ước mơ của tôi. Trong khoảnh khắc đó, tôi càng yêu mẹ hơn, và tôi càng quyết tâm hơn nữa.

Tôi phải học thật giỏi, để không phụ lòng mẹ.Những năm tháng đại học trôi qua nhanh chóng. Tôi vùi đầu vào học tập, nghiên cứu. Tôi không có nhiều thời gian để vui chơi, giải trí như bạn bè. Tôi dành tất cả tâm huyết cho việc học, cho ước mơ trở thành bác sĩ. Mẹ tôi vẫn luôn ở bên cạnh, động viên tôi. Bà thường xuyên gửi đồ ăn từ quê lên, những món ăn dân dã nhưng đầy tình yêu thương của mẹ.

Có những lúc tôi mệt mỏi, muốn bỏ cuộc. Nhưng rồi tôi lại nhớ đến lời mẹ nói:

“Mẹ sợ uổng nhân tài.”

Lời nói đó như một ngọn lửa nhỏ, thắp sáng lại niềm tin trong tôi. Tôi tự nhủ, mình phải cố gắng, phải vượt qua.Ngày tôi tốt nghiệp đại học, cầm trên tay tấm bằng bác sĩ, tôi không thể kìm được nước mắt. Tôi đã làm được. Tôi đã thực hiện được ước mơ của mình, và quan trọng hơn cả, tôi đã không phụ lòng mẹ. Mẹ tôi đến dự lễ tốt nghiệp của tôi, khuôn mặt bà ấy rạng rỡ, đầy sự tự hào. Bà ôm chặt lấy tôi, và khẽ nói:

“Con gái mẹ giỏi lắm!”

Tôi bắt đầu đi làm ở một bệnh viện lớn trong thành phố. Công việc của một bác sĩ rất vất vả, áp lực, nhưng tôi không nản lòng. Tôi yêu nghề, và tôi yêu những người bệnh. Mỗi ca trực, mỗi ca phẫu thuật, tôi đều dồn hết tâm huyết. Tôi muốn cứu chữa cho thật nhiều người, muốn mang lại nụ cười cho thật nhiều gia đình.Thời gian trôi đi, tôi dần trở thành một bác sĩ có kinh nghiệm, có uy tín. Tôi vẫn thường xuyên về thăm mẹ, và đưa mẹ lên thành phố chơi. Cuộc sống của mẹ tôi giờ đây đã bớt vất vả hơn rất nhiều. Tôi đã có thể lo cho mẹ một cuộc sống đầy đủ, không còn phải lo toan từng bữa ăn, từng đồng tiền nữa.

Một buổi sáng, khi tôi đang làm việc ở bệnh viện, tôi nhận được tin nhắn từ phòng tiếp đón.

“Có người thân của bác sĩ An đang chờ ở phòng tiếp đón.”

Tôi ngạc nhiên. Ai lại đến tìm tôi vào giờ này nhỉ? Khi tôi bước vào phòng tiếp đón, tôi chết lặng. Người đang ngồi đó, khuôn mặt bà ấy tiều tụy, ánh mắt bà ấy đầy vẻ mệt mỏi, chính là bà thím ruột của tôi.Bà thím nhìn thấy tôi, bà ấy hơi cúi gằm mặt, có vẻ ngượng ngùng.

“An… con là An phải không?”

Tôi gật đầu.

“Dạ, con chào thím.”

Bà thím khẽ thở dài.

“Thím… thím đến khám bệnh.”

Tôi sững sờ. Bà thím đi khám bệnh mà lại phải lặng lẽ tới phòng tôi chờ lấy số sao? Chẳng phải bà ấy từng nói “Nhà nghèo mà đua đòi đại học, sau lại khóc” sao? Chẳng phải bà ấy từng khinh thường tôi sao? Tôi nhìn bà thím, và tôi cảm thấy một chút gì đó khó tả. Không phải là sự hả hê, không phải là sự đắc thắng, mà là một sự tĩnh lặng. Tôi không còn cảm thấy oán giận bà ấy nữa. Thay vào đó là một sự bình thản, một sự hiểu biết.

“Thím bị làm sao vậy ạ?” tôi hỏi, giọng tôi khẽ khàng.

Bà thím kể cho tôi nghe về những triệu chứng bệnh của bà. Tôi lắng nghe một cách chăm chú, rồi tôi dẫn bà ấy đi làm xét nghiệm, đi khám chuyên khoa. Tôi không hề nhắc đến chuyện cũ, không hề gợi lại những lời nói cay nghiệt của bà ấy.Trong lúc chờ đợi kết quả, bà thím khẽ nói:

“An à… thím xin lỗi con.”

Tôi nhìn bà ấy.

“Thím nói gì vậy ạ?”

“Thím… thím đã nói những lời không hay với con và mẹ con ngày xưa. Thím xin lỗi con. Thím đã sai rồi,” bà thím nói, giọng bà ấy khẽ run.

“Thím không ngờ con lại giỏi giang đến vậy. Con đã thành công rồi.”

Tôi mỉm cười.

“Không sao đâu thím. Chuyện qua rồi mà.”

Bà thím nhìn tôi, ánh mắt bà ấy đầy sự hối lỗi.

“Thím… thím ghen tỵ với mẹ con. Thím ghen tỵ vì chị ấy có một đứa con gái giỏi giang như con.”

Tôi im lặng. Tôi hiểu. Tôi hiểu nỗi lòng của bà thím. Con người mà, ai cũng có lúc yếu lòng, ai cũng có lúc ghen tỵ.Sau khi có kết quả khám bệnh, tôi giải thích cặn kẽ cho bà thím về tình trạng sức khỏe của bà, về cách điều trị. Tôi khuyên bà ấy nên thay đổi lối sống, ăn uống lành mạnh hơn. Bà thím lắng nghe tôi một cách chăm chú, không hề ngắt lời.Khi bà thím ra về, bà ấy nắm chặt lấy tay tôi.

“Cảm ơn con An. Con đã giúp thím rất nhiều.”

Tôi mỉm cười.

“Không có gì đâu thím. Đó là việc con nên làm mà.”

Bà thím nhìn tôi, ánh mắt bà ấy ánh lên sự biết ơn.

“Mẹ con đã nói đúng. Chị ấy chỉ sợ uổng nhân tài. Giờ thì thím đã hiểu rồi.”

Tôi tiễn bà thím ra cửa. Nhìn bóng bà ấy khuất dần, lòng tôi cảm thấy nhẹ nhõm. Tôi đã không chọn cách trả thù, không chọn cách hả hê. Tôi đã chọn cách tha thứ, cách bao dung.Tôi nhận ra rằng, giá trị của một con người không nằm ở việc họ có bao nhiêu tiền, họ có địa vị cao đến đâu, mà nằm ở nhân cách, ở cách họ đối xử với người khác. Mẹ tôi đã dạy tôi điều đó, và giờ đây, tôi đã thực sự hiểu.

Từ hôm đó, bà thím không còn sang nhà tôi với những lời lẽ cay nghiệt nữa. Mỗi lần gặp nhau, bà ấy đều mỉm cười, hỏi han tôi về công việc, về cuộc sống. Tôi biết, mối quan hệ giữa tôi và bà thím đã thay đổi.Tôi vẫn tiếp tục công việc của một bác sĩ, vẫn miệt mài với những ca bệnh, vẫn cống hiến hết mình cho nghề. Tôi cảm thấy hạnh phúc với những gì mình đang có. Tôi hạnh phúc vì đã thực hiện được ước mơ của mình, hạnh phúc vì đã có thể lo cho mẹ một cuộc sống đầy đủ, và hạnh phúc vì đã có thể giúp đỡ những người bệnh.

Mẹ tôi vẫn là người phụ nữ hiền hậu, lam lũ ngày nào. Bà vẫn thường xuyên nhắc nhở tôi về việc sống có tâm, sống có đức. Bà là tấm gương sáng cho tôi noi theo. Tôi thường xuyên kể cho các đồng nghiệp, bạn bè nghe về câu chuyện của mình. Tôi muốn họ hiểu rằng, dù cuộc sống có bao nhiêu khó khăn, dù có bao nhiêu thị phi, thì chỉ cần chúng ta tin vào bản thân, tin vào những giá trị tốt đẹp, chúng ta sẽ vượt qua tất cả.

Và tôi biết, cuộc đời này, dù có bao nhiêu thử thách, dù có bao nhiêu lời nói cay nghiệt, thì chỉ cần chúng ta giữ vững niềm tin, giữ vững ước mơ, chúng ta sẽ đạt được thành công, và quan trọng hơn cả, chúng ta sẽ tìm thấy hạnh phúc.