Cả 3 cô con gái đều gả chồng xa . Mẹ gi-à nhẹ dạ bị con trai cả và con dâu “d-ụ d-ỗ” bỏ tiền xây nhà mới, rồi bị đối xử t-ệ b-ạc với bà. Bi kịch chưa dừng ở đó, một bí mật độ-ng trời hơn đang ng-ầm di-ễn ra khiến hàng xóm c-ăm phẫ-n…
Cả 3 cô con gái đều gả chồng xa . Mẹ gi-à nhẹ dạ bị con trai cả và con dâu “d-ụ d-ỗ” bỏ tiền xây nhà mới, rồi bị đối xử t-ệ b-ạc với bà. Bi kịch chưa dừng ở đó, một bí mật độ-ng trời hơn đang ng-ầm di-ễn ra khiến hàng xóm c-ăm phẫ-n…
Làng quê yên bình ở Quảng Ngãi, nơi những cánh đồng lúa xanh mướt trải dài đến tận chân trời và tiếng sóng biển rì rào vọng lại từ xa, là nơi bà Thoa đã sống trọn cuộc đời mình. Ở tuổi 75, mái tóc bà đã bạc trắng như cước, làn da nhăn nheo hằn sâu dấu vết của thời gian và những nhọc nhằn. Chồng bà mất sớm, bỏ lại một mình bà gánh vác trách nhiệm nuôi nấng bốn người con thơ dại. Một mình bà tần tảo, sớm hôm ra đồng, tối về lại dệt vải, làm đủ mọi nghề để nuôi nấng ba cô con gái hiền lành và người con trai cả, Hiếu, khôn lớn thành người.
Bốn anh chị em đều đã lập gia đình, có cuộc sống riêng. Ba cô con gái vì mưu sinh nên đi làm ăn xa, thỉnh thoảng lắm mới có dịp về thăm mẹ. Chỉ có Hiếu, người con trai duy nhất, và vợ anh là Hạnh, là ở cùng bà. Bà Thoa đặt trọn niềm tin vào Hiếu, xem anh là chỗ dựa cuối đời. Bà tin rằng, con trai mình sẽ hiếu thảo, sẽ chăm sóc bà đến cuối đời. Căn nhà nhỏ bé, ba gian lợp ngói đỏ tươi, và mảnh đất vườn rộng rãi là tài sản duy nhất bà có, là nơi gắn bó bao kỷ niệm, bao mồ hôi nước mắt của cả gia đình. Nhưng trớ trêu thay, lòng tham đã nảy sinh trong hai vợ chồng Hiếu và Hạnh. Họ nhìn mảnh đất và căn nhà của bà Thoa với ánh mắt thèm muốn, như một miếng mồi béo bở. Lợi dụng sự già yếu và cả tin của bà Thoa, Hiếu và Hạnh bắt đầu giở trò lừa lọc, thuyết phục bà sang tên nhà và bán một phần đất đai. Họ đưa ra những lời hứa hẹn ngon ngọt, vẽ ra một tương lai tươi sáng, nơi con cháu sẽ có cuộc sống đầy đủ, sung túc hơn.
“Mẹ ơi, căn nhà này cũ rồi, để con sửa sang lại cho khang trang hơn. Với lại, mảnh đất kia rộng quá, để không cũng phí. Mẹ cứ để tụi con sang tên, bán bớt đi một phần để lấy tiền làm vốn làm ăn, rồi xây cho mẹ cái nhà mới to hơn, đẹp hơn. Để sau này con cháu còn có đất hương khói, mẹ cứ để tụi con lo liệu hết.” Hiếu nói, giọng anh đầy vẻ quan tâm, ân cần, khiến bà Thoa tin tưởng tuyệt đối. Hạnh cũng thêm vào: “Mẹ yên tâm, tụi con sẽ chăm sóc mẹ chu đáo. Tiền bạc cứ để tụi con giữ, sau này có chuyện gì cần thì tụi con lo cho mẹ hết.”
Bà Thoa, vì quá tin tưởng con trai và mong muốn mọi việc được chu toàn, mong con cháu được an cư lạc nghiệp, đã không chút nghi ngờ mà đồng ý. Bà giao phó tất cả cho Hiếu và Hạnh, không hề biết rằng mình đang đẩy bản thân vào một vực sâu không đáy. Bà ký vào những giấy tờ mà Hiếu đưa cho, lòng bà tràn đầy niềm tin vào tình yêu thương của con trai. Bà đâu ngờ rằng, đó chính là khởi đầu cho chuỗi ngày tháng đau khổ, tủi nhục mà bà sắp phải trải qua.
Nhưng trớ trêu thay, chỉ sau khi việc sang tên sổ đỏ căn nhà và bán đất hoàn tất, một sự thay đổi chóng mặt đã xảy ra. Hạnh, người con dâu từng ăn nói ngọt ngào, giờ đây đã lật mặt. Bà Thoa không còn được tôn trọng, bị coi thường ra mặt. Những lời nói cay nghiệt, những bữa cơm thiếu thốn, và sự lạnh nhạt bao trùm cuộc sống của bà. Bà Thoa, một người mẹ đã dành cả đời để hy sinh cho con, giờ đây lại bị đối xử như một người dư thừa, một gánh nặng.
Những bữa cơm không còn tươm tất. Món ăn của bà thường là cơm nguội, canh rau luộc, hoặc những món ăn thừa từ bữa trước. Hạnh thường xuyên buông lời mỉa mai, trách móc bà Thoa ăn nhiều, tiêu tốn tiền bạc. “Bà già rồi mà ăn khỏe thế, bao nhiêu tiền của cũng đổ vào miệng bà hết!” Những lời nói đó như những lưỡi dao sắc nhọn cứa vào trái tim bà Thoa, khiến bà đau đớn tột cùng. Bà chỉ biết cúi đầu ăn, nước mắt chảy ngược vào trong, không dám than vãn một lời.
Hiếu, con trai bà, cũng không đứng ra bảo vệ mẹ. Anh ta dường như bị vợ điều khiển hoàn toàn, hoặc có lẽ, lòng tham đã che mờ lý trí của anh. Anh ta im lặng trước những lời cay nghiệt của Hạnh, thậm chí có lúc còn hùa theo vợ, mắng mỏ bà Thoa. Sự thờ ơ của con trai khiến nỗi đau của bà Thoa càng thêm nhân lên gấp bội. Bà cảm thấy mình như một kẻ ăn bám, một người vô dụng trong chính căn nhà mà mình đã dày công xây dựng.
Đỉnh điểm của bi kịch là sau khoảng ba tháng kể từ ngày bán đất và sang sổ đỏ căn nhà, Hạnh đã yêu cầu bà Thoa phải đóng góp 2 triệu đồng tiền “ăn ở chung” mỗi tháng. “Mẹ ơi, bây giờ kinh tế khó khăn, tụi con cũng phải lo lắng nhiều thứ. Mẹ cũng phải đóng góp một ít tiền ăn ở chung chứ. Nhà mình bây giờ cũng không còn của riêng gì đâu.” Lời yêu cầu đó như một nhát dao đâm thẳng vào tim bà, khiến bà chết lặng.
Bà Thoa, một người mẹ cả đời hy sinh cho con, cả đời chưa từng nghĩ đến việc đòi hỏi bất cứ thứ gì từ các con, giờ đây lại phải “nộp tiền” để được ở trong chính căn nhà của mình. Bà đau đớn, tủi nhục không tả xiết. Nước mắt bà trào ra, lăn dài trên gò má nhăn nheo. Bà không dám than vãn với ai, không dám kể cho các con gái biết, chỉ biết âm thầm chịu đựng, nuốt nước mắt vào trong. Nỗi buồn, sự cô đơn và tuyệt vọng bao trùm lấy bà, khiến bà cảm thấy mình như một chiếc lá khô sắp lìa cành.
Ở xa, ba cô con gái của bà Thoa, Tâm, Lan và Bình, vẫn miệt mài làm ăn, bươn chải để kiếm sống. Họ luôn nghĩ về mẹ, nhưng vì cuộc sống khó khăn, họ không thể thường xuyên về thăm bà. Những cuộc điện thoại thưa thớt dần, và những câu chuyện của bà Thoa cũng ngày càng ít đi những chi tiết về cuộc sống hàng ngày.
Cho đến một lần, Tâm về thăm quê, cô bàng hoàng khi nghe hàng xóm kể về sự thay đổi của Hiếu và Hạnh. Họ kể về cách Hạnh đối xử tệ bạc với bà Thoa, về việc bà phải sống trong cảnh thiếu thốn, và cả việc bà bị đòi tiền ăn ở. Tâm không tin vào tai mình, cô chạy về nhà, nhìn thấy mẹ gầy gò, hốc hác, đôi mắt bà chất chứa nỗi buồn sâu thẳm. Lòng cô quặn thắt.
Tâm gọi điện cho hai em gái, Lan và Bình, kể lại mọi chuyện. Ba chị em bàng hoàng, đau xót. Họ không thể ngờ người anh cả mà họ tin tưởng lại có thể đối xử với mẹ như vậy. Họ tức tốc sắp xếp công việc, cùng nhau về quê để làm rõ mọi chuyện. Khi về đến nhà, họ nhìn thấy cảnh mẹ đang ngồi co ro bên hiên, ăn một bát cơm nguội lẽo đẽo. Cảnh tượng đó khiến họ không kìm được nước mắt.
Ba người con gái tìm đến Hiếu và Hạnh, giọng họ đầy sự căm phẫn và đau xót. “Anh Hai! Chị Hạnh! Sao anh chị lại có thể đối xử với mẹ như vậy? Mẹ đã hy sinh cả đời vì anh chị em mình mà!” Lan nói, nước mắt cô tuôn rơi. Bình cũng lên tiếng, giọng cô run rẩy: “Căn nhà này là mồ hôi nước mắt của mẹ, sao anh chị lại có thể lừa mẹ sang tên rồi đối xử bạc bẽo như vậy?”
Thế nhưng, Hiếu vẫn chối cãi. Anh ta đưa ra đủ mọi lý do để biện minh cho hành động của mình, nói rằng mẹ già lẩm cẩm, nói lung tung. Còn Hạnh thì ngang ngược, ánh mắt cô ta đầy vẻ thách thức, cho rằng đó là chuyện riêng của gia đình họ, không liên quan đến ba cô em gái. “Mấy đứa lo thân mấy đứa đi, đừng có xía vào chuyện nhà người này! Mẹ già rồi, lẫn rồi, nói gì cũng không nhớ đâu!” Hạnh nói, giọng cô ta đầy khinh thường.
Ba người con gái, dù đau xót và căm phẫn tột cùng, nhưng vì không có bằng chứng rõ ràng (việc sang tên là tự nguyện của mẹ), cũng như không muốn làm to chuyện thêm, sợ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và danh tiếng của gia đình, đành phải bất lực không làm gì được. Họ chỉ có thể ôm mẹ vào lòng, âm thầm chia sẻ nỗi đau với bà, và hứa sẽ tìm cách giúp đỡ bà. Nỗi bất lực gặm nhấm tâm hồn họ, khiến họ cảm thấy mình thật vô dụng khi không thể bảo vệ được người mẹ kính yêu.
Nỗi đau tinh thần và sự tủi nhục đã bào mòn sức khỏe của bà Thoa. Một thời gian sau, bà đổ bệnh nặng, phải nằm liệt giường. Cơ thể bà tiều tụy, yếu ớt, chỉ còn da bọc xương. Chứng kiến mẹ nằm đó, không thể cử động, không thể nói, Hiếu và Hạnh bắt đầu cảm thấy ân hận sâu sắc. Đặc biệt là Hiếu, mỗi khi nhìn mẹ, anh không thể nào quên được hình ảnh mẹ tần tảo nuôi anh khôn lớn, những giọt mồ hôi của mẹ đã thấm đẫm từng trang sách, từng bữa cơm. Lương tâm anh bị cắn rứt tột cùng.
Một lần, khi dọn dẹp đồ đạc của mẹ để tiện chăm sóc, Hiếu vô tình tìm thấy một cuốn sổ tay cũ kỹ dưới gối bà. Cuốn sổ đã ngả màu thời gian, những trang giấy ố vàng nhưng nét chữ bên trong vẫn rõ ràng. Đó là cuốn nhật ký của bà Thoa, được bà viết từ những năm tháng còn trẻ, khi chồng bà mới mất. Anh đọc từng dòng, từng chữ, như sống lại cuộc đời đầy gian truân của mẹ.
Trong cuốn nhật ký, bà Thoa ghi lại những ngày tháng khó khăn khi một mình nuôi con, những đêm bà thức trắng để may vá, dệt vải kiếm từng đồng bạc lẻ. Bà cũng ghi lại những ước mơ giản dị của mình, những hy vọng dành cho các con, đặc biệt là Hiếu, người con trai duy nhất. Bà đã tin tưởng Hiếu đến mức nào, đã đặt trọn vẹn tương lai của mình vào tay anh. Đọc đến đây, Hiếu không kìm được nước mắt. Anh nhận ra rằng, mình đã phản bội lại niềm tin của mẹ, đã đánh mất đi tình yêu thương vô bờ bến mà mẹ dành cho mình.
Cùng lúc đó, ba cô em gái lại về thăm mẹ. Họ nhìn thấy Hiếu đang ôm cuốn sổ tay cũ kỹ, khuôn mặt anh đầy nước mắt. Không khí trong căn phòng trở nên nặng nề. Tâm, Lan và Bình nhìn anh, ánh mắt họ vừa có chút nghi ngờ, vừa có chút xót xa. Họ không biết liệu anh trai mình có thực sự hối hận hay chỉ là diễn kịch.
Một ngày nọ, một người đàn ông lạ mặt tìm đến nhà bà Thoa. Ông ta giới thiệu mình là bạn cũ của chồng bà Thoa, một người bạn mà ông đã mất liên lạc từ lâu. Ông ta nói rằng, trước khi qua đời, chồng bà Thoa đã gửi gắm ông ta một phong bì nhỏ, dặn dò rằng nếu có chuyện gì xảy ra với gia đình, hãy đưa cho bà Thoa. Trong phong bì là một số tiền tiết kiệm nhỏ, và một lá thư. Lá thư dặn dò bà Thoa hãy giữ gìn sức khỏe, và nếu có bất trắc gì, hãy dùng số tiền này để lo cho bản thân. Anh cũng viết rằng, anh biết Hiếu là người con trai cả, nhưng anh tin rằng ba cô con gái sẽ là người luôn ở bên bà khi bà gặp khó khăn. Sự xuất hiện bất ngờ của người bạn cũ và bức thư của chồng đã khiến bà Thoa, và cả Hiếu cùng Hạnh, bàng hoàng.
Cú sốc bệnh tật của bà Thoa và những dòng nhật ký trong cuốn sổ cũ đã đánh thức lương tâm của Hiếu. Anh không thể ngủ yên. Mỗi đêm, hình ảnh mẹ gầy gò, yếu ớt, cùng với những lời lẽ cay nghiệt của Hạnh và sự thờ ơ của mình cứ hiện lên trong tâm trí anh, cắn xé lương tâm anh không ngừng. Hạnh, chứng kiến sự thay đổi của Hiếu, cũng bắt đầu cảm thấy lo sợ và ân hận.
Một đêm khuya, khi cả nhà đã chìm vào giấc ngủ, Hiếu và Hạnh đã quỳ gối bên giường bà Thoa. Họ khóc nức nở, những giọt nước mắt hối hận lăn dài trên má. “Mẹ ơi, con xin lỗi mẹ. Con có lỗi với mẹ nhiều lắm! Con đã quá tham lam, quá vô tâm, đã đối xử tệ bạc với mẹ. Mẹ hãy tha thứ cho con!” Hiếu nói, giọng anh khản đặc. Hạnh cũng nức nở: “Mẹ ơi, con xin lỗi mẹ. Con đã sai rồi. Con không biết mẹ đã khổ sở thế nào. Xin mẹ hãy tha thứ cho con, xin mẹ hãy cho con một cơ hội để sửa chữa lỗi lầm.”
Ba cô em gái, những người đang ngủ ở phòng bên cạnh, nghe thấy tiếng khóc của anh chị, họ bước sang. Chứng kiến cảnh tượng đó, họ cũng không kìm được nước mắt. Họ nhìn thấy sự chân thành trong ánh mắt và lời nói của Hiếu và Hạnh, không còn sự giả dối, không còn sự ngang ngược như trước. Một khoảnh khắc yếu lòng, và cũng là một khoảnh khắc của sự thức tỉnh muộn màng.
Bà Thoa, dù đang nằm liệt giường, nhưng dường như bà cảm nhận được sự hối lỗi từ các con. Khóe mắt bà khẽ chảy ra một giọt lệ, và một nụ cười yếu ớt nở trên môi bà. Bà không nói được, nhưng ánh mắt bà đã truyền tải tất cả sự tha thứ và tình yêu thương.
Đêm đó, bà Thoa có một giấc mơ kỳ lạ. Bà mơ thấy chồng mình, người đã mất từ lâu, hiện về trong giấc mơ. Ông nắm lấy tay bà, mỉm cười hiền hậu và nói: “Em đừng lo, mọi chuyện rồi sẽ ổn thôi. Các con của chúng ta, chúng nó sẽ nhận ra lỗi lầm của mình, và chúng nó sẽ yêu thương em.” Giấc mơ đó đã mang lại cho bà Thoa một sự bình yên lạ kỳ. Bà tin rằng, chồng mình vẫn luôn ở bên cạnh, vẫn luôn dõi theo và bảo vệ bà.
Sau đêm sám hối đó, Hiếu và Hạnh đã thay đổi hoàn toàn. Để thể hiện sự hối cải chân thành, họ đã làm một việc khiến tất cả mọi người ngỡ ngàng: Họ đã gửi lại một nửa số tiền bán đất cho bà Thoa, đồng thời hứa sẽ chăm sóc mẹ chu đáo và không bao giờ đối xử tệ bạc nữa. Họ hiểu rằng, tiền bạc không thể mua lại được tình cảm, nhưng đó là cách họ thể hiện sự hối lỗi của mình, cách họ bù đắp một phần nào đó cho những tổn thương đã gây ra.
Hiếu đích thân đưa mẹ đi khám bệnh ở những bệnh viện tốt nhất, tìm những bác sĩ giỏi nhất. Hạnh ngày đêm chăm sóc mẹ, từ việc đút cơm, uống thuốc đến việc vệ sinh cá nhân. Cô ấy không còn than vãn, không còn cằn nhằn, mà thay vào đó là sự ân cần, chu đáo. Ba cô con gái, dù ban đầu còn nghi ngờ, nhưng nhìn thấy sự chân thành trong ánh mắt và hành động của anh chị, cuối cùng cũng chấp nhận tha thứ. Họ biết rằng, ai cũng có lúc mắc sai lầm, quan trọng là họ biết hối lỗi và sửa chữa.
Gia đình bà Thoa, dù đã trải qua sóng gió, nhưng lại được hạnh phúc trở lại. Bà Thoa, tuy bệnh tật nhưng được sự chăm sóc tận tình của các con, đặc biệt là Hiếu và Hạnh, sức khỏe bà dần hồi phục. Bà không còn gầy gò, hốc hác như trước, khuôn mặt bà đã hồng hào trở lại, và nụ cười đã nở trên môi bà thường xuyên hơn.
Ba cô con gái cũng thường xuyên về thăm mẹ hơn. Họ không còn chỉ về thăm mẹ mà còn dành thời gian trò chuyện, chia sẻ với anh chị. Những bữa cơm gia đình lại ấm cúng trở lại, tiếng cười nói rộn ràng khắp căn nhà. Mặc dù vết thương lòng có thể vẫn còn đó, nhưng họ đã tìm lại được sự bình yên trong tình thân, chứng minh rằng, dù có lúc bị lòng tham che mờ, tình yêu thương gia đình vẫn có thể chiến thắng và hàn gắn mọi rạn nứt.
Một ngày nọ, khi bà Thoa đã bình phục hoàn toàn, bà gọi các con lại và nói: “Mẹ muốn trao lại một phần đất đai cho mỗi đứa con. Dù mẹ không còn nhiều tài sản, nhưng đây là những gì mẹ muốn chia sẻ cho các con, để các con có một mái ấm riêng của mình.” Hiếu và Hạnh ban đầu từ chối, họ nói rằng họ không xứng đáng. Nhưng bà Thoa vẫn kiên quyết. Bà nói rằng, mọi lỗi lầm đều có thể tha thứ, và bà muốn các con sống trong sự bình yên, không còn hận thù hay tranh giành.
Mảnh đất còn lại của bà Thoa được chia thành bốn phần, mỗi người con được một phần. Hiếu và Hạnh đã dùng tiền của mình để xây dựng một căn nhà nhỏ cho mẹ ngay trên mảnh đất của họ, để bà có thể sống riêng tư nhưng vẫn được các con chăm sóc. Ba cô con gái cũng dùng phần đất của mình để xây những căn nhà nhỏ, hoặc để dành cho con cái sau này.
Gia đình bà Thoa, giờ đây không chỉ có sự hòa thuận mà còn có sự gắn kết bền chặt hơn bao giờ hết. Họ cùng nhau chăm sóc bà Thoa, cùng nhau xây dựng cuộc sống. Hiếu và Hạnh đã trở thành những người con, người cháu hiếu thảo, luôn biết ơn và trân trọng những gì mẹ đã làm cho họ. Họ không chỉ chăm sóc bà Thoa mà còn thường xuyên giúp đỡ các em gái, bù đắp những sai lầm trong quá khứ.
Bà Thoa sống những tháng ngày cuối đời trong sự an yên và hạnh phúc. Bà thường ngồi bên hiên nhà, nhìn lũ cháu chắt vui đùa, nhìn các con quây quần bên nhau. Bà biết rằng, dù cuộc đời có sóng gió, nhưng cuối cùng, tình yêu thương gia đình vẫn là điều quan trọng nhất. Đó là di sản quý giá nhất mà bà có thể để lại cho các con. Câu chuyện của bà Thoa đã trở thành một bài học sâu sắc cho cả làng về lòng vị tha, sự hối lỗi và sức mạnh hàn gắn của tình thân. Họ đã học được rằng, không có gì quý giá hơn gia đình, và không có lỗi lầm nào là không thể tha thứ, miễn là có sự chân thành và tình yêu thương.